Co to jest intercyza
Intercyza, formalnie określana jako umowa majątkowa małżeńska, to umowa regulująca sprawy majątkowe przyszłych małżonków. Poprawną nazwą prawną tej umowy jest umowa majątkowa małżeńska. Co prawda Słownik języka polskiego definiuje intercyzę jako „umowę przedślubną ustalającą sprawy majątkowe przyszłych małżonków”, jednak w praktyce pod pojęciem intercyzy klienci rozumieją najczęściej umowę o rozdzielności majątkowej, niezależnie czy miałaby być zawarta przed czy po ślubie.
Dzięki intercyzie można wprowadzić rozdzielność majątkową, ale również zastosować inne rozwiązania niż ustawowa wspólność majątkowa – można ją rozszerzyć lub ograniczyć. Warto podkreślić, że intercyzę można zawrzeć nie tylko przed ślubem, ale także w trakcie trwania małżeństwa. Umowa ta musi być sporządzona w formie aktu notarialnego.
Co to jest wspólność ustawowa
Sprawy dotyczące relacji majątkowych między małżonkami regulują przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy – dalej KRO)
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Art. 31 § 1 KRO
Wspólność ustawowa jest ustrojem domyślnym, obowiązującym do czasu, aż małżonkowie w wyniku zawarcia stosownej umowa nie zdecydują się na jej zmianę.
Rodzaje małżeńskich umów majątkowych
Rozdzielność majątkowa jest jedną z kilku wskazanych przepisami prawa małżeńskich umów majątkowych. Przepisy wyróżniają następujące rodzaje majątkowych umów małżeńskich:
- przedmałżeńska (intercyza przedmałżeńska) – obowiązuje dopiero po zawarciu związku małżeńskiego i powoduje, że wspólność majątkowa między małżonkami w ogóle nie powstaje.
- wyłączenie wspólności ustawowej (intercyza małżeńska, rozdzielność majątkowa) – pozwala na powstanie dwóch odrębnych majątków osobistych – żony i męża, a każdy z małżonków zyskuje prawo do samodzielnego zarządzania swoim majątkiem osobistym;
- ograniczenie wspólności ustawowej – umowa tego typu wyłącza z majątku wspólnego wybrane jego składniki;
- rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – umożliwia wyrównanie różnicy w sytuacji majątkowej małżonków wynikającej na przykład z powodu prowadzenia przez jednego z nich domu, wychowania dzieci, złego stanu zdrowia, podczas gdy drugie z nich prowadzi działalność gospodarczą; obowiązek wyrównania dorobków powstaje dopiero z chwilą ewentualnego rozwodu;
- rozszerzenie wspólności ustawowej – pozwala na rozszerzenie wspólności ustawowej na przedmioty i prawa majątkowe z mocy ustawy, stanowią majątek osobisty każdego z małżonków.
Co istotne, rozdzielność majątkowa nie wyklucza posiadania rzeczy wspólnych. Małżonkowie mogą wspólnie nabywać majątek, taki jak dom czy samochód, ale odbywa się to na zasadzie świadomego, wspólnego dokonania czynności prawnej, a nie w ramach wspólności ustawowej. Na tej samej zasadzie mogą również zaciągać wspólne zobowiązania, takie jak kredyt.
Intercyza u notariusza – koszt 2024
Przy sporządzeniu aktu notarialnego umowy o zrzeczenie się dziedziczenia notariusz pobiera następujące opłaty i podatki:
- taksę notarialną,
- podatek VAT w wysokości 23%,
- koszt wypisów w wysokości 6 zł za każdą stronę.
Maksymalna wysokość taksy notarialnej jest ustalana w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości.
- W przypadku sporządzenie aktu notarialnego małżeńskiej umowy majątkowej (intercyzy), honorarium notariusza za sporządzenie dokumentu wynosi 400 złotych.
- Jeśli konsekwencją ustanowienia rozdzielności majątkowej jest konieczność ujawnienia zmiany stanu prawnego w księdze wieczystej, notariusz pobiera dodatkowo wynagrodzenie w kwocie 200 zł oraz opłatę sądową w kwocie 150 zł.
Jeśli konsekwencją ustanowienia intercyzy będzie konieczność dokonania podziału majątku wspólnego małżonków, notariusz zobowiązany będzie do pobrania taksy notarialnej, której kwota zależna jest od wartości tego majątku. Wysokość pobieranych w takim przypadku opłat i taksy notarialnej przedstawione zostały na stronie Podział majątku po rozwodzie.
Honorarium notariusza (taksa notarialna) obłożona jest 23-procentowym podatkiem VAT.