Co to jest hipoteka
Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym ustanawianym na nieruchomości w celu zabezpieczenia wierzytelności wierzyciela.
Na przykład, jeśli zaciągamy kredyt, bank może zabezpieczyć swoją wierzytelność poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości będącej własnością dłużnika.
Instytucja hipoteki umożliwia wierzycielowi dochodzenie zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, kto jest jej właścicielem, a na dodatek z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Oznacza to, że sprzedaż nieruchomości przez dłużnika nie narusza praw wierzyciela hipotecznego – może on dochodzić zaspokojenia od każdej osoby, która stanie się właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości.
Regulacje prawne dotyczące hipoteki znajdują się w Ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
Co może być przedmiotem hipoteki
Przedmiotem hipoteki mogą być na przykład:
- nieruchomość (najczęściej),
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu czyli mieszkanie spółdzielcze,
- użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego,
- część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział współwłaściciela
- udział we wspólności użytkowania wieczystego wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego,
- udział we wspólności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
Hipoteka stanowi jedno z najskuteczniejszych narzędzi zabezpieczających interesy wierzyciela.
Jak odbywa się ustanowienie hipoteki
Ustanowienie hipoteki umownej odbywa się w trzech etapach:
- Zawarcie umowy ustanowienia hipoteki – Właściciel nieruchomości i wierzyciel zawierają umowę, w której określają kwotę hipoteki. Właściciel musi wyrazić zgodę na ustanowienie hipoteki. W przypadku hipotek bankowych zazwyczaj wystarcza dokument wystawiony przez bank, natomiast inne przypadki mogą wymagać aktu notarialnego.
- Złożenie wniosku o wpis hipoteki do księgi wieczystej – Notariusz sporządza wniosek o wpis do księgi wieczystej i przesyła go wraz z dokumentami do właściwego sądu rejonowego.
- Rozpoznanie wniosku przez sąd rejonowy – Sąd właściwy dla miejsca położenia nieruchomości rozpatruje wniosek. Wpis hipoteki zostaje zapisany w centralnej bazie ksiąg wieczystych, a uczestnicy postępowania są powiadamiani o treści wpisu.
Po zakończeniu tych etapów, hipoteka jest skutecznie ustanowiona, a wierzyciel uzyskuje zabezpieczenie swojej wierzytelności na nieruchomości.