Na czym polega umowa o dożywocie
Umowa o dożywocie jest szczególnym rodzajem umowy cywilnoprawnej, regulowanej przez przepisy Kodeksu cywilnego. Na jej podstawie właściciel nieruchomości, czyli dożywotnik, przenosi własność swojej nieruchomości na inną osobę (nabywcę), w zamian za co nabywca zobowiązany jest dożywotnikowi utrzymanie aż do jego śmierci. Jako utrzymanie rozumiane jest możliwość mieszkania, wyżywienie, opieka, a także pokrycie inne kosztów związanych z jego codziennym, normalnym utrzymaniem.
Kiedy warto rozważyć podpisanie umowy o dożywocie
Umowa o dożywocie jest korzystnym rozwiązaniem dla osób, które chcą zapewnić sobie spokojne i bezpieczne życie na starość, a jednocześnie przenieść własność swojej nieruchomości na bliską osobę.
Umowa o dożywocie jest więc bezpieczniejszą dla właściciela nieruchomości alternatywą w stosunku do darowizny swojego mieszkania czy domu, ponieważ co prawda własność nieruchomości ulega zmianie, ale dożywotnie świadczenia względem dożywotnika są solidnie zabezpieczone. Własność nieruchomości nowego właściciela, czyli osoby przejmującej nieruchomość od dożywotnika w zamian za opiekę, jest zatem ograniczona. Dotyczy to szczególnie sytuacji sprzedaży czy przejęcia nieruchomości w wyniku egzekucji komorniczej.
Prawa dożywotnika zawarte w umowie o dożywocie są skuteczne wobec każdego kolejnego właściciela nieruchomości obciążonej dożywociem. Oznacza to, że zarówno odpowiedzialność rzeczowa, jak i osobista przechodzi na nowego właściciela. W praktyce zbycie nieruchomości powoduje zmianę dłużnika – zwalnia dotychczasowego właściciela i obciąża nowego wszelkimi ciążącymi zobowiązaniami.
Umowa o dożywocie tylko u notariusza
Aby umowa o dożywocie była ważna, musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Notariusz sporządza umowę, dbając o jej zgodność z przepisami prawa oraz interesy obu stron. W umowie należy szczegółowo określić:
- przedmiot umowy, czyli nieruchomość przenoszoną na nabywcę,
- zakres obowiązków nabywcy względem dożywotnika, w tym zapewnienie mieszkania, wyżywienia, opieki i innych niezbędnych świadczeń.
Obciążenie nieruchomości będącej przedmiotem umowy o dożywocie może i powinno być ujawnione w księdze wieczystej.
Umowa o dożywocie – koszt u notariusza w 2024 roku
Przy sporządzeniu aktu notarialnego umowy o dożywocie notariusz pobiera następujące opłaty i podatki:
- taksę notarialną,
- opłatę za wpis do księgi wieczystej,
- podatku od czynności cywilno-prawnych (PCC),
- podatki VAT,
- koszt wypisów w wysokości 6 zł za każdą stronę.
Maksymalna wysokość taksy notarialnej jest ustalana w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Notariusz określi taksę notarialną na podstawie analizy dokumentów konkretnej sprawy, dlatego za każdym razem prosimy o kontakt z kancelarią w celu ustalenia kosztów w Państwa przypadku.
W przypadku umowy o dożywocie wysokość taksy notarialnej zależna jest od wartości nieruchomości będącej przedmiotem takiej umowy. Oto stawki podstawowe:
- 100 zł przy wartości nieruchomości do 3000 złotych,
- 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł przy wartości nieruchomości powyżej 3000 do 10 000 zł,
- 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł przy wartości nieruchomości powyżej 10 000 do 30 000 zł,
- 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł przy wartości nieruchomości powyżej 30 000 do 60 000 zł,
- 1010 zł + 0,4% nadwyżki powyżej 60 000 zł przy wartości nieruchomości powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł,
- 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł przy wartości nieruchomości powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł,
- 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, ale nie więcej niż 10 000 zł lub 7500 zł (dla I grupy podatkowej) przy wartości nieruchomości powyżej 2 000 000 zł.
Ponieważ niezbędne jest dokonanie wpisu księdze wieczystej, poza taksą notarialną naliczaną od wartości, notariusz pobierze również opłatę w wysokości 200 zł za wpis w księdze wieczystej.
Dożywotnik jest również zobligowany do uiszczenia podatku od czynności cywilno-prawnych (PCC).
Dodatkowo należy doliczyć opłatę za sporządzenie odpisów w wysokości 6 zł za każdą rozpoczętą stronę. Honorarium notariusza (taksa notarialna) obłożona jest 23-procentowym podatkiem VAT.